Zamek Krzyżtopór wyjątkowy zabytek w Świętokrzyskiem

Zamek Krzyżtopór to dzisiaj ruina po budowli obronnej rodziny Ossolińskich. Ze względu na działania Konfederatów Barskich doszło tam do wielu zniszczeń, przez co obiekt nie zachował swojej dawnej świetności. Zwiedzać możemy rozległe korytarze, podziemia oraz ogrody.

Co skrywa przed nami zamek Krzyżtopór?

Zamek Krzyżtopór to jeden z niedocenianych polskich zabytków, ponieważ tak naprawdę mało kto o nim wie. Jeśli spytają się nas o polskie zamki, to przyjdzie nam do głowy Wawel, Malbork, zamek królewski w Warszawie, a o Krzyżtoporze nikt nie pamięta. Dlaczego? Na pewno przyczynił się do tego fakt, że po budowli tej zostały dzisiaj tylko ruiny. Nie obejrzymy pięknych korytarzy, ani wystawnego umeblowania. Jedyne, co ma nam to miejce do zaoferowania to mury i podziemie. Czy to oznacza, że nie warto go odwiedzić? Oczywiście, że nie.

Historia zamku krzyżtopór

Obiekt przeszedł do historii jako zamek Ossolińskich. Jego fundatorem był Krzysztof Ossoliński, a budowa zaczęła się w XVII wieku. Nazwa zamku wzięła się od pobożności fundatora. Wiemy, że takie bogactwa należały nie do byle kogo. Wielkie pieniądze zwykle oznaczały wielkie wykształcenie i szerokie zainteresowania. Dzisiaj dostęp do edukacji jest powszechny, a większość hobby może uprawiać praktycznie każdy. Wtedy tak nie było, więc istniała w państwie szeroko rozumiana elita.

Zamek przetrwał czasy Potopu Szwedzkiego, przez co zrodził się mit, że to Szwedzi zniszczyli mury zamku. Prawda jest jednak inna, gdyż mury uległy uszkodzeniu dopiero w czasach Konfederacji Barskiej, którą niektórzy historycy uważają za pierwsze polskie powstanie. Toczyli oni wiele walk z wojskiem Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz Rosjanami, a zamek Krzyżtopór stał się właśnie jedną z ich twierdz.

Co warto zobaczyć na terenie obiektu?

Kiedy już znajdziemy się w miejscowości Ujazd, to warto odwiedzić ruiny zamku Krzyżtopór. Jeśli nie wybierzemy wycieczki z przewodnikiem, to zostaje nam zwiedzanie na własną rękę. Na wstępie mamy do czynienia z naprawdę uroczym dziedzińcem. W gorącej porze dnia może być trudno na nim wytrzymać, ale gdy jest nieco większe zachmurzenie, jest to bardzo przyjemne miejsce.

Na tabliczkach zobaczymy zasugerowany kierunek zwiedzania, choć oczywiście mamy dowolność. Ze względu na to, że są to ruiny, to wiele pomieszczeń będzie wyglądać podobnie, a główną atrakcją są mury. Znajdziemy jednak wiele pomieszczeń, które idealnie będą się nadawać na pamiątkowe zdjęcia.

Podziemia zamku

Bardzo ciekawą atrakcją są podziemia zamku. Niektóre przejścia są tak małe, że konieczne będzie przejście ich w pozycji kucającej. Osoby z klaustrofobią powinny mieć się na baczności. Co ciekawe w podziemiach tych znajduje się źródełko, więc zawsze będzie tam mokro. Zaleca się, aby wziąć ze sobą latarkę, gdyż niektóre tunele są naprawdę mroczne. Bez odpowiedniego oświetlenia bardzo łatwo możemy skręcić sobie kostkę, albo wpaść w kałużę. Raczej ani jednego, ani drugiego byśmy nie chcieli, więc lepiej się odpowiednio zabezpieczyć.

Jak trafić na zamek Krzyżtopór?

Zamek Krzyżtopór znajduje w miejscowości Ujazd w województwie  świętokrzyskim. Lokacja ta jest o rzut beretem granicy z Podkarpaciem, więc bardzo blisko mają tam osoby z południowo-wschodniej części Polski. Dobrym pomysłem byłoby wybrać się tam po drodze, jeśli zamierzamy zwiedzać zabytkową część Sandomierza. Skoro już mówimy o okolicy, to warto też przejechać się do Tarnobrzega, gdzie zobaczymy bardzo gustowny pałac. Obecnie znajduje się w nim muzeum. W Tarnobrzegu znajduje się też najczystsze jezioro na Podkarpaciu, które latem przyciąga rzesze turystów.

zdjęcie: Jakub Hałun